Prognozowanie zagrożenia pożarowego lasu

Celem prognozowania zagrożenia pożarowego lasu jest określenie możliwości zaistnienia pożaru w danym dniu (a obecnie są prowadzone też próby doświadczalne ze sporządzaniem takiej oceny na dzień następny) w zależności od dynamicznych zmian pogodowych. Wartość stopnia zagrożenia pożarowego lasu decyduje o rodzaju przedsięwzięć organizacyjnych, do których podejmowania zobowiązane jest nadleśnictwo w danym dniu (tab. 1). W Polsce określenia stopnia zagrożenia pożarowego lasu można dokonać dwoma metodami: metodą IBL oraz poprzez określenie ryzyka pożarowego (Szczygieł 2000, Wiler 2000). Pierwsza z nich jest obligatoryjna dla jednostek administracji Lasów Państwowych i jest przez nie wykonywana w 42 istniejących strefach prognostycznych. Podział obszarów leśnych na strefy dokonywany jest przez Dyrekcję Generalną Lasów Państwowych na wniosek Instytutu Badawczego Leśnictwa. Jako kryteria tego podziału służą kategorie zagrożenia pożarowego obszarów leśnych, występowanie dużych zwartych kompleksów leśnych, przynależność do określanych dzielnic przyrodniczoleśnych Polski, jednorodność pod względem klimatycznym, warunki siedliskowo-drzewostanowe, częstotliwość i wielkość pożarów lasu, łączność radiotelefoniczna na obszarze strefy, podział administracyjny Lasów Państwowych oraz występowanie dużych aglomeracji miejskich, rejonów przemysłowych, obszarów o dużym nasileniu ruchu turystycznego. Za podstawową jednostkę organizacyjną przyjęto obszar nadleśnictwa.

Tabela 1. Przedsięwzięcia ochronne Nadleśnictw i regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych w zależności od stopnia zagrożenia pożarowego lasu

Lp.	Rodzaj czynności	SZPL
		0	1	2	3
1.	Utrzymywanie dyżuru w PAD nadleśnictwa oraz w rdLP	-	x*^)	x	x
2.	Wprowadzenie dyżuru (w tym domowego) dla osoby wyznaczonej do wzmocnienia obsady PAD na potrzeby organizowania akcji ratowniczo-gaśniczych	-	-	-	x*^)
3.	Wykonywanie zadań przez pełnomocnika nadleśniczego.	-	x	x	x
4.	Dyżurowanie obserwatorów na dostrzegalniach pożarowych oraz w pozostałych punktach obserwacyjnych	-	x*^)	x	x
5.	Patrolowanie w rejonach szczególnie zagrożonych pożarem – wg oddzielnego planu nadleśnictwa	-	-	-	x
6.	Uruchomienie patroli lotniczych – wg oddzielnego planu rdLP	-	-	-	x
7.	Wprowadzenie stanu pogotowia dla usługodawców, do bezzwłocznego użycia sprzętu mechanicznego i gospodarczego wraz z obsługą.	-	-	x	x
8.	Wprowadzenie zakazu wstępu do lasu - wg kryteriów obowiązujących przepisów i opracowanych zasad	-	-	-	x
9.	Wprowadzenie pogotowia dla całego stanu osobowego nadleśnictwa – wg oddzielnego planu nadleśnictwa	-	-	-	x
10.	Stopień gotowości startowej**^) dla gaśniczych statków powietrznych	-	30 min.	15 min.	5 min.
11.	Koordynacja wszystkich działań przez rdLP	x	x	x	x

Metoda IBL (Instytutu Badawczego Leśnictwa)

Opiera się ona na czynnikach wpływających na możliwość powstania pożaru:

· wilgotności ściółki sosnowej,

· wilgotności względnej powietrza,

· współczynniku opadowym.

Codziennie o godz. 9.00 i 13.00 mierzone są aktualne wartości parametrów meteorologicznych w kilku punktach pomocniczych dla danej strefy i przekazywane do punktu prognostycznego tej strefy. W nim obok czynników meteorologicznych ustalana jest wartość wilgotności ściółki oraz określany aktualny stopień zagrożenia na godz. 9.00 i 13.00 według diagramów bądź tabel. W razie wystąpienia opadu deszczu oraz w okresie wiosennym (do czasu zazielenienia się pokrywy dna lasu, na obszarach z dominującym udziałem traw) uwzględnia się te fakty w formie korekty ustalonego stopnia. Prognozowanie zagrożenia pożarowego lasu prowadzone jest tylko przez Lasy Państwowe w zasadzie w okresie tzw. sezonu zagrożenia występującego na terenie Polski, tj. od 1 marca do 30 września. Stopień zagrożenia pożarowego lasu ustalony dla danej strefy przekazywany jest zgodnie ze schematem (ryc. 1).

Ryc. 1. Schemat przekazywania informacji o zagrożeniu pożarowym